Ο Βίνσεντ Βαν Γκόγκ ήταν Ολλανδός ζωγράφος, η τεχνοτροπία του οποίου ανήκει στο κίνημα του Μεταϊμπρεσιονισμoύ. Αυτό σημαίνει ότι ο καλλιτέχνης ζωγραφίζει μία διάθεση ή ένα συναίσθημα. Η επιρροή του Βαν Γκόγκ προέρχεται από το φυσικό περιβάλλον και τους ανθρώπους που συναντάει στο διάβα του, κυρίως, με σκοπό, να καταγράψει την ρεαλιστική απεικόνιση της πραγματικότητας. Ο Γκογκ, άσκησε μεγάλη επίδραση στον 20ο αιώνα, ωστόσο η φήμη του αναγνωρίστηκε μετά το θάνατό του. Στη διάρκεια της ζωής του, κατάφερε να πουλήσει μόνο έναν πίνακα.
Ο καλλιτέχνης γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1853, στο Ζίντερτ της Νότιας Ολλανδίας. Στα πρώτα βήματα της ενήλικης ζωής του, εργάστηκε σε εταιρεία που εμπορίας πινάκων στη Χάγη, το Λονδίνο και το Παρίσι. Για κάποιο διάστημα, έζησε στην Αγγλία, διδάσκοντας, αργότερα ως ιεραπόστολος στους μεταλλωρύχους του Μπορινάζ στο Βέλγιο ενώ από το 1880 και έπειτα, άρχισε την καλλιτεχνική του δραστηριότητα ως ζωγράφος. Στη βάση του ήταν αυτοδίδακτος. Επιρροή άσκησε στον ίδιο ένας ξάδερφός του, επίσης καλλιτέχνης, ο Άντον Μοβ, ο οποίος του έμαθε ορισμένα τεχνικά χαρακτηριστικά ελαιογραφίας και υδατογραφίας. Ένα από τα ιδιαίτερα στοιχεία της τεχνοτροπίας του ήταν η ζωγραφική με τελείες, χοντρές πινελιές και φυσικό φως από το εξωτερικό περιβάλλον γι’ αυτό συνήθιζε να αφήνει ανοιχτό το παράθυρο στο εργαστήρι του.
Το 1886, εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου έζησε με τον αδερφό του Τεό, έμπορο τέχνης και επικεφαλής καλλιτεχνών, με σημαντικότερους τους, Πώλ Γκογκέν και Τουλούζ Λοτρέκ. Ο Βίνσεντ, επηρεάστηκε πολύ από το έργο και την προσωπικότητα των ζωγράφων συλλαμβάνοντας την ιδέα της δημιουργίας του «εργαστηρίου του Νότου», στο οποίο συνεργάστηκε με τον Γκογκέν. Ωστόσο η μεταξύ τους φιλική σχέση είχε άδοξο τέλος καθότι η φιλονικία τους, οδήγησε τον Γκόγκ, να κόψει το αυτί του. Δύο χρόνια αργότερα ο Γκόγκ βρέθηκε νεκρός. Αιτία θανάτου, η αυτοκτονία.
Ωστόσο το έργο του πολυάριθμο και πολυποίκιλο. Ο Βαν Γκόγκ, ζωγράφισε περίπου 2.100 πίνακες, ανάμεσά τους και 860 ελαιογραφίες, κυρίως προς το τέλος της ζωής του. Το έργο του περιλαμβάνει φυσικά τοπία, νεκρές φύσεις, πορτρέτα και αυτοπροσωπογραφίες. Η χρωματική του παλέτα ήταν πλούσια, αρχικά, σε χαμηλούς τόνους. Ένας από τους χαρακτηριστικότερους πίνακες της πρώτης περιόδου, "Οι Πατατοφάγοι".
Στο Παρίσι που έζησε, ήρθε σε επαφή και με άλλους νεωτεριστές ζωγράφους της εποχής όπως ο Ντελακρουά. Η επίδραση ήταν μεγάλη, με τον Γκόγκ, να αλλάζει ριζικά το ύφος στα έργα του εντάσσοντας εκθαμβωτικά χρώματα και τις γνωστές χοντρές πινελιές ως στοιχείο κατατεθέν στα έργα του.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ζωγράφισε εκατοντάδες πίνακες, ανάμεσα στους οποίους ανήκουν, η «Αυτοπροσωπογραφία», τα «Ηλιοτρόπια», η «Νύχτα με άστρα» και πολλά ακόμα, σχέδια που παρουσιάζουν τεράστιο ενδιαφέρον για τον ίδιο και την ψυχοσύνθεσή του. Οι υδατογραφίες χαρακτηρίζονται για την ιδιαίτερη ένταση και τα εξαιρετικά μεγάλα μοτίβα.
«Τα Ηλιοτρόπια»
Οι πίνακες με τα ηλιοτρόπια είναι από τους πιο διάσημους στα καλλιτεχνικά του έργα. Τα δημιούργησε στην Άρλ, της Νότιας Γαλλίας. Ο Βαν Γκόγκ, ζωγράφισε συνολικά πέντε μεγάλους καμβάδες με ηλιοτρόπια με τρείς αποχρώσεις του κίτρινου. Ήθελε να αναδείξει ότι είναι εφικτό να δημιουργηθούν αμέτρητες παραλλαγές μίας εικόνας, με ένα μόνο χρώμα, δίχως να χάνεται το νόημα και η έκφραση.
Τα ηλιοτρόπια έχουν σημαντική θέση στην καλλιτεχνική του πορεία, καθότι, όπως ο ίδιος έχει καταγράψει, επικοινωνούσαν με την «ευγνωμοσύνη» του. Δύο από αυτά τα παραχώρησε στο δωμάτιο του φίλου και ζωγράφου Γκογκέν, ο οποίος έμενε μαζί του, στο φημισμένο, σήμερα, «Κίτρινο Σπίτι». Ο Γκογκέν, ενθουσιάστηκε τόσο πολύ από τα ηλιοτρόπια που ζήτησε από τον Γκογκ, να του χαρίσει έναν πίνακά του. Ωστόσο, ο Γκογκ, δίστασε και έτσι έφταιξε δύο πιο αφηρημένα αντίγραφα, τα οποία σήμερα, εκτίθενται στο Μουσείο του Βαν Γκογκ, στο Άμστερνταμ.
«Το υπνοδωμάτιο»
Ο Γκόγκ το διάστημα που κατοικούσε στην Άρλ, έφτιαξε τον πίνακα με το υπνοδωμάτιό του στο «Κίτρινο Σπίτι». Η διακόσμηση ήταν δικής του έμπνευσης και προέλευσης, με απλά έπιπλα και δικά του έργα στους τοίχους. Τα έντονα χρώματα που κυριαρχούν στο έργο του εκφράζουν την «ανάπαυση» και τον «ύπνο». Σύμφωνα, με έρευνες, οι έντονες αντιθέσεις των χρωμάτων που βλέπουμε σήμερα στα έργα του, είναι αποτέλεσμα αποχρωματισμού, εξαιτίας των πολλών χρόνων. Για παράδειγμα, οι πόρτες και τα παράθυρα ήταν μωβ και όχι το γαλάζιο που βλέπουμε σήμερα.
Η γωνία, στον πίσω τοίχο, δεν είναι λάθος του καλλιτέχνη. Η προοπτική φαίνεται να μην αποδίδεται εσκεμμένα. Ο Βίνσετ, στα γράμματα προς τον αδερφό του Τεό, έχει γράψει, ότι «επίτηδες» άνοιξε το εσωτερικό του δωματίου και δεν πρόσθεσε σκιές καθότι ήθελε να μοιάζει με γιαπωνέζικο χαρακτικό. Συγκεκριμένα αναφέρει: «Όταν είδα τους καμβάδες μου ξανά, μετά την αρρώστια, αυτός που μου φάνηκε καλύτερος από όλους ήταν το υπνοδωμάτιό μου».
«Η Αυτοπροσωπογραφία»
Ο Βαν Γκογκ, αποτύπωσε αρκετές φορές τον εαυτό του στα πορτρέτα του. Σε ένα από αυτά, παρουσιάζεται ως ζωγράφος που κρατάει μία παλέτα και τα πινέλα του, μπροστά στο καβαλέτο. Χρησιμοποιώντας συμπληρωματικά χρώματα όπως το κόκκινο, το πράσινο, το κίτρινο, το μωβ, το μπλε και το πορτοκαλί, δείχνει νεωτερικότητα στο έργο του, ο οποίος χρησιμοποιεί ένα στυλ ζωγραφικής με φωτεινά καθαρά χρώματα. Ενώ ταυτόχρονα παίζει με τις αντιθέσεις στο γαλάζιο της ποδιάς και στο πορτοκαλλοκόκινο της γενειάδας του.
Ο ίδιος έχει εκφράσει ότι ο τελευταίος αυτοπροσωπογραφικός πίνακάς του, τον εξουθένωσε πνευματικά και σωματικά. Γι’ αυτό άλλωστε αποτυπώνονται έντονα οι ρυτίδες στο μέτωπο, το στόμα, και το ανέκφραστο πρόσωπο.
Βαν Γκογκ και παιδιά
Η επαφή των παιδιών με τους καλλιτέχνες, σε οποιοδήποτε τομέα, από τη λογοτεχνία, τα εικαστικά, το θέατρο, τη μουσική, κ.ά., είναι μία καλή ευκαιρία να γνωρίσουν – ακόμα καλύτερα – τον κόσμο γύρω τους. Κι αυτό καθότι μπορούν να αναπτύξουν σημαντικά την παρατηρητικότητα, τη φαντασία, τη διάκριση στα μεγέθη, ακόμα περισσότερο, να βοηθηθούν στην κοινωνικοποίηση τους.
Σε αυτό το πλαίσιο, δημιουργήθηκε η ταινία μικρού μήκους «No blue Without Yellow», (διάρκειας μόλις δύο λεπτών) από τον εξαιρετικό Πολωνό εικονογράφο Macieck Janicki.
Η ταινία μας δίνει την ευκαιρία να ταξιδέψουμε στο φανταστικό κόσμο του μεγάλου ζωγράφου Vincent Van Gogh, με μουσικό χαλί το βαλς του Jordan Meltzer και μία γρήγορη οπτικοποίηση της εικόνας, μέσα από τα έργα του.
Η ταινία έχει ως αφετηρία την παιδική ηλικία του καλλιτέχνη, η οποία περνά μέσα από το θρόισμα φύλλων, τα δέντρα, τα λιβάδια, τα στοιχεία της φύσης που και ο ίδιος αποτύπωνε, με ιδιαίτερη φαντασία, στους πίνακές του. Στο πρώτο μέρος, γνωρίζουμε τον ζωγράφο στην πρώιμη περίοδο της καλλιτεχνικής του δράσης. Η ιστορία συνεχίζεται κοιτώντας μέσα από ένα παράθυρο που ανοίγει το δρόμο προς το ταξίδι στο Παρίσι.
Τα μάτια του καλλιτέχνη, προσαρμόζονται στους νέους χρωματικούς τόνους της πόλης του φωτός, μέσα από το κόκκινο, το πορτοκαλί και τις σκιάσεις τους. Από την καφετέρια του 1888, μεταφερόμαστε στην Άρλ, της Γαλλίας, στον τόπο όπου ο ζωγράφος έμεινε στο γνωστό «Κίτρινο σπίτι» κι εκεί αποτύπωσε την αναπαράσταση του κόσμου, μέσα από το κίτρινο, το πράσινο, το τυρκουάζ και το μπλε. Όπως είδαμε και νωρίτερα, το κίτρινο χρώμα κυριαρχεί και συμβολίζει την ελπίδα του καλλιτέχνη. Στο ίδιο μοτίβο η ταινία μας οδηγεί στις τελευταίες εμπειρίες του Βίνσεντ Βαν Γκογκ. Σε χρωματισμούς του πιο βαθύ μπλε αντιστοιχίζεται η διάθεση του καλλιτέχνη λίγες ημέρες πριν το θάνατό του. Τα κοράκια και η υποκατάσταση, στο συμβολικό κίτρινο χρώμα του Βίνσεντ, αναδεικνύουν τη διάθεση και τη ψυχοσύνθεση των τελευταίων ημερών.
Να σημειώσουμε ότι, η εικονογραφημένη ταινία, πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Μουσείο του Βαν Γκόγκ στο Άμστερνταμ, στην ιστοσελίδα του οποίου μπορείτε να βρείτε αμέτρητες δραστηριότητες για τα παιδιά καθώς επίσης να πραγματοποιήσετε μαζί, μία online ξενάγηση στο χώρο.
Καλή προβολή!
Για την ομάδα του The Paint Poster Studio
Έρση Κουμπούρη
Δημοσιογράφος - Εικονογράφος - ψηφιακή δημιουργός
Comments